İnek Sütü Alerjisi

• Astım
• Anjiyo ödemi ve anafilaksi
• Dermatit - iletişim
• Atopik egzama

Çocuğumun süte alerjisi varsa, ne yapmalıyım?

• Aşağıdaki tavsiyeler sadece IgE aracılığı ile olmayan inek sütü alerjisi semptomlarına sahip çocuklar içindir. Bu belirtiler, inek sütü içtikten uzun bir süre sonra, bazı durumlarda ancak 1 hafta sonra ortaya çıkar ve şunları içerir:
  • Kaşıntılı veya kızarık ten
  • Deri döküntüleri
  • Egzama
  • Yemek yemeyi reddetme
  • Yemeğini yedikten sonra yemeğin ağza gelmesi
  • Karın ağrısı
  • Kabızlık
  • Kan ya da sümüklü mukoza.
  • Gevşek veya çok sık dışkı yapmak
  • Popo altında kızarıklık.
  • Kolik (uzun süre ağlımak)
  • Soluk cilt
  • Yorgunluk
  • Gelişim sorunları
• IgE aracılığı ile olmayan inek sütü alerjisinden şüphelenilen çocuklar için, 2-6 hafta boyunca inek sütü çocuğun beslenmesinden çıkarılır ve sonra tekrar dahil edilir. Bunu yapmaktaki amaç, inek sütünün, var olan belirtilerin nedeni olup olmadığını anlamaktır.
• Emziriyorsanız ve başka süt takviyeleri kullanmıyorsanız, kendi beslenmenizden inek sütünü çıkarmalısınız. Yeterli vitamin alındığından emin olmak için kalsiyum ve D vitamini takviyeleri gerekebilir.
  • Önerilen doz 1000 mg kalsiyum ve 10 mikrogram vitamin D'dir.

Bir bebek biberondan veya karışık (meme ve biberon) besleniyorsa, inek sütüne dayanan formülü hipoalerjenik bebek formülleriyle değiştirmelisiniz.

• Bebeğinizi emzirmeyi bıraktıysanız ya da inek sütüne alerjik olabileceğini düşündüğünüz daha büyük bir çocuğunuz varsa, beslenmelerinden inek sütünü çıkarmalısınız.
• İnek sütünü bırakmanıza rağmen semptomlar düzelmezse, farklı bir alerjiden veya durumdan kaynaklanabileceği için doktora danışılmalıdır.
• İnek sütünü bıraktıktan sonra semptomlar düzelirse, beslenmeye tekrar inek sütünü dahil edip semptomların geri gelip gelmediğine bakmalısınız. Eğer, şikayetçi olduğunuz semptomlar tekrar baş gösterirse, bu muhtemelen inek sütü proteinine alerjiniz olduğunu gösterir.
• Eğer bebeğinizin veya çocuğunuzun doktor tarafından onaylanmış bir inek sütü proteini alerjisi varsa, en iyi tedavi beslenmesinden inek sütünü en az 6 ay boyunca tamamen çıkartmaktır (veya bebeğiniz 9-12 aylık olana kadar tamamen çıkartmaktır).
• Doktorunuzla konuşarak çocuğunuzun beslenmesinden yeterli miktarda vitamin ve mineral alıp almadığından emin olmalısınız.
• Her 6 ya da 12 ayda bir, çocuğunuzun semptomlarının iyileşip iyileşmediğini kontrol etmeniz gerekir. Bunun için beslenmelerine inek sütünü yeniden dahil edip, şikayetçi olduğunuz semptomların geri gelip gelmediğini kontrol etmeniz gerekir. Eğer herhangi bir sorunla karşılaşmıyorsanız, inek sütü proteinine tolerans geliştirilmiş anlamına gelir.
• Kekler, muffinler, maltlaştırılmış sütlü bisküviler gibi fırında pişirilmiş ürünlerle başlamalısınız (çocuğunuz süt dışında başka şeylere de alerjisi olmadığı sürece verebilirsiniz). Fırınlanmış ürünlerle başlanmasının nedeni, süt pişirildiği zaman içindeki proteinin herhangi bir tepkime yaratma olasılığının az olmasındandır.

Eğer herhangi bir tepkime ortaya çıkmıyorsa, sütü beslenmenize yavaş yavaş dahil edebilirsiniz. Detaylar için sütü beslenmeye dahil etme kılavuzumuza bakabilirsiniz.

 

• Belirtiler tekrar oluşmaya başlarsa, çocuğunuzun beslenmesinden sütü çıkarın ve 6-12 ay sonra sütü tekrar sokmayı deneyin.
• Eğer çocuğunuz, inek sütü aldıktan sonra çok hızlı bir şekilde tepki gösteriyorsa, bu İmmünoglobulinE (IgE) aracılığıyla reaksiyon gösteren alerji anlamına gelebilir. Doktorunuzla nasıl bir tedavi yöntemi izlemeniz gerektiği ile ilgili konuşabilirsiniz. Detaylar için ‘Daha fazla öğren’ bölümüne bakabilirsiniz.

 

İnek süt proteini alerjisi olan çocuğuma hangi sütleri verebilirim?

(Editörün notu: Bu ürünler Türkiye’de olmayabilir)

İnek süt alerjisi olan çocuklar için aşağıdaki sütler mevcuttur:

• Alimentum®- doğumdan itibaren uygundur.
• Althera® - doğumdan itibaren uygundur.
• Aptamil Pepti 1® - doğumdan itibaren uygundur.
• Aptamil Pepti 2® - 6 aylıktan itibaren uygundur.
• İnek ve Kapı Pepti-Junior® - doğumdan itibaren uygundur.
• Nutramigen Lipil 1® - doğumdan itibaren uygundur.
• Nutramigen Lipil 2® - 6 aylıktan itibaren uygundur.
• Pregestimil Lipil® - doğumdan itibaren uygundur.

Eğer çocuğunuzun çok şiddetli tepkimesi varsa veya yukarıdaki mamaları almasına rağmen hala tepki gösteriyorsa, aşağıdakileri deneyebilirsiniz:

• Alfamino® - doğumdan itibaren uygundur.
• Neocate Active® - 1 yaşından itibaren uygundur.
• Neocate Advance® - başka bir yiyeceği yiyemeyen çocuklar için 1 yaşından itibaren uygundur.
• Neocate LCP® - doğumdan itibaren uygundur.
• Nutramigen Puramino® - doğumdan itibaren uygundur.

İnek sütü proteinine alerjisi olan çocuklara aşağıdaki ürünleri vermemelisiniz:

• Soya proteinine dayalı formülasyonlar (örneğin Wysoy®) - bu, 6 aydan küçük çocuklar için uygun değildir ve yalnızca uzman bir doktorun gözetiminde daha yaşı büyük çocuklara verilmelidir.
• Pirinç sütü - bu 4.5 yaşından önce tavsiye edilmemektedir. Hazır soya, bezelye, yulaf, hindistancevizi veya diğer süt ikameleri 2 yaşından sonra kullanılabilir. Hangi sütün ikame edileceği çocuğun beslenme ve alerji durumuna bağlıdır. Mümkün olduğunca kalsiyumla güçlendirilmiş ürünlerin markaları kullanılmalıdır.
• Diğer süt proteinleri (işlenmemiş inek, koyun, manda, at veya keçi sütü) inek sütü proteini alerjisine sahip bebekler için önerilmez. Bunun nedeni ise:
  • Bebekler için tek gıda kaynağı olarak kullanılabilecek kadar besleyici değillerdir.
  • Bu sütlere de benzer bir alerjik reaksiyon geliştirme riski vardır.

Doktora gitmem gerekir mi?

• Çocuğunuzun inek sütü proteinine alerjisi olduğunu düşünüyorsanız, bunu teşhis etmesi için doktorunuza gitmelisiniz.
• Alerji teşhis edildikten sonra, cilt hassasiyeti testi istenebilir.
• Eğer çocuğunuzda Immunoglobulin E(IgE) bağlantılı reaksiyonları varsa, tedavi için doktor tavsiyesi almalısınız. Bu alerji ile birlikte başka alerjilerinde olma riski vardır. Bu durumda konu ile ilgili bir uzman sizlere tavsiyede bulunacaktır.

İnek süt proteini alerjisi nedir?

• İnek sütü proteini alerjisi sütteki proteinlere karşı alerjik bir tepkidir.
• Sütte pek çok farklı protein bulunmaktadır ve bir kişi bu proteinlerden herhangi birine alerjik olabilir. Çoğu kişi için inek sütündeki proteinler zararsızdır. Bazı insanların neden bu proteinlere kütü tepki verdiği bilinmemektedir.
• Gelişmiş ülkelerde çocuklarda görülen en yaygın alerji yumurta alerjisidir, sonra süt proteini alerjisi gelmektedir. En sık bebekliğin ilk yılında karşılaşılır.
• Biberonla ya da karışık beslenen (meme ve mama ile beslenen) bebeklerin yaklaşık %7'sini etkiler.
• Sadece anne sütü ile beslenen bebekler de, annenin beslenmesiyle anne sütüne geçen protein nedeniyle inek sütü alerjisi geliştirebilirler.
• Sadece anne sütü ile beslenen bebeklerin yalnızca % 0,5'inde bu alerji görülmektedir. Reaksiyonları genellikle daha az şiddetlidir.

 

• İnek sütü proteininin neden olduğu iki tip alerjik reaksiyon vardır:
• İmmünoglobulin E (IgE) aracılığıyla reaksiyon oluşması: inek sütü proteini vücutta histamin adı verilen bir kimyasal salınmasını tetikler. Histamin’in normal fonksiyonu vücudun enfeksiyonlarla savaşmasına yardımcı olmaktır. Bazı insanların inek sütü proteinine tepki olarak neden histamin ürettikleri bilinmemektedir.
  • İmmünoglobulin E (IgE) aracılığıyla olan reaksiyonlar genellikle aniden gerçekleşir. Yani, süt içtikten sonra en fazla 2 saate kadar bir reaksiyon göstermesi anlamına gelmektedir.
  • IgE aracılığıyla süte alerji geliştiren çocukların yarısından fazlası bu alerjiyi 5 yaşına kadar sonlandırmaktadır.
  • IgE aracılığıyla inek sütü proteini alerjisi olup olmadığını kontrol etmek için deride duyarlılık testi yapılır.
  • İmmünoglobulin E (IgE) aracılığıyla başlayan reaksiyonlar en hayatı tehlike içeren en şiddetli tipte reaksiyonlara neden olabilir. Bu nedenle genellikle uzman bir hekim tarafından tedavi edilirler.
• Diğer reaksiyon türü, T hücrelerinin neden olduğu düşünülen IgE aracılığıyla olmayan reaksiyonlar olarak adlandırılır. T hücreleri normalde enfeksiyonla savaşan beyaz kan hücreleridir.
  • IgE aracılığı ile olmayan alerjide genellikle gecikmiş bir reaksiyon vardır. Bu, süt içtikten sonra 1 hafta içerisinde semptomların ortaya çıkabileceği anlamına gelir.
  • IgE içermeyen inek sütü allerjisi olan çocukların çoğu 3 yaşındayken sorunsuz süt içebilir hale gelmektedir.
  • IgE’den şüphelenilen inek sütü proteini alerjisini teşhis edebilmek için çocuğunuzun inek sütü içmesi 2-6 hafta boyunca durdurulur (eğer emziren bir anne iseniz, inek sütü içmeyi kesmeniz gerekmektedir). Semptomların tekrar ortaya çıkıp çıkmadığına bakmak için inek sütü tekrar verilmeye başlanır.
• Bazı insanlar her iki reaksiyon türüne de sahip olabilirler.

Bir çocuğun inek sütü alerjisi olmasının başlıca sebepleri nelerdir?

• Hangi çocukların gıda alerjisi geliştireceğini tahmin etmek zordur. Bununla birlikte, aşağıdaki risk faktörleri inek sütü alerjisi olma olasılığında artış ile ilişkilendirilebilir:
  • Alerji ile ilişkili başka belirtileri olan çocuklar, örn: egzema veya astım gibi. Astımlı çocuklarda, özellikle de astımı pek iyi bir biçimde kontrol altına alınamamış olanlarda, inek sütü proteinlerine karşı daha şiddetli reaksiyon gösterirler.
  • Aile fertlerinden herhangi birinde alerjik hastalığı olan çocuklar. Alerji türü mutlaka aynı olmayabilir, ancak eğer aile bireylerinden herhangi birinde alerjik bir hastalık varsa, bu çocukta da alerji geliştirme riskini arttırır.
• İlk 4-6 ayında sadece anne sütü ile beslenen bebeklerin inek sütüne alerji geliştirme riski mama ile beslenen bebeklere göre daha azdır.

Bir çocuğun inek sütü proteinine karşı alerjisi olup olmadığını nasıl anlarım?

• Semptomlar şunları içerir:
  • Kaşıntılı veya kızarık ten
  • Deri döküntüleri
  • Egzama
  • Dudakların, yüzün, gözlerin şişmesi
  • Ağızda kaşıntı veya şişlik
  • Yemek yemeyi reddetme
  • Hasta olma ya da hasta hissetme
  • Yemek yedikten hemen sonra kusma
  • Karın ağrısı
  • İshal
  • Kabızlık
  • Kan ya da dışkıda sümüklü doku
  • Popo etrafında kızarıklık
  • Kolik (uzun süreli ağlama)
  • Soluk cilt
  • Yorgunluk
  • Gelişim problemleri

Bu semptomların ne zaman ortaya çıkacağı hangi tip alerjik reaksiyon gösterildiğine bağlıdır:

• İmmünoglobulin E (IgE) aracılığı ile ortaya çıkan reaksiyonlar normalde hızlı bir şekilde, genellikle süt içtikten 2 saat sonra başlar.
• IgE aracılığı ile olmayan reaksiyonlar, süt içtikten sonra 48 saat veya 1 hafta sonraya kadar bu semptomları gösterebilirler.

Diğer ilave semptomlar şunları içerir. Bu semptomlar normalde yukarıdaki belirtilenlerden en az biri varsa meydana gelir:

• Öksürük
• Göğüs sıkışması
• Hırıltı
• Nefes darlığı
• Kaşıntılı burun
• Hapşırma
• Burun akıntısı veya burun tıkanıklığı
• Gözlerde kaşıntı

Çocuğumun inek sütü proteini alerjisi varsa nereden destek bulabilirim?

• Destek grupları arasında Allergy UK (allergyuk.org) ve CMPA Desteği (www.cmpasupport.org.uk) bulunmaktadır.
• Allergy UK websitesinde, inek sütü proteini alerjisi olan çocukların ebeveynleri ve bakıcıları için yararlı bilgiler bulabilirsiniz.
• İngiliz Diyet Derneği –BDA’a da (bda.uk.com), sağlıklı, dengeli ve süt içermeyen bir diyetin nasıl yapılacağı üzerine faydalı bilgiler bulabilirsiniz.

 

Doktorunu/aile hekiminiz ne yapacak?

• Çocuğunuzun inek sütü alerjisine sahip olduğunu düşünüyorsanız, doktorunuz aşağıdaki konularda bilgi isteyebilir:
  • Herhangi bir astım, egzama, saman nezlesi veya gıda alerjisi geçmişi
  • Ebeveynlerin veya kardeşlerin alerjik geçmişi
  • Varsa tüketmekten kaçındığınız gıdalar ve nedenleri
  • Çocuğun beslenme geçmişi, sütten kesilme yaşı ve mama veya anne sütü ile beslenip beslenmediğini içerir. Anne emzirmeye devam ediyorsa annenin de nasıl beslendiği sorulur.
  • Anti-histaminikler gibi ilâçlar da dahil olmak üzere önceki tedavilerin detayları ve etkili olup olmadığı
  • Gıdaların beslenme programından çıkarılıp geri sokulması durumunda ne tür bir tepki verildiği
  • İlk semptomların başladığı zamanki çocuğun yaşı
  • Besin alındıktan sonra semptomların başlama hızı, semptomların süresi, reaksiyon şiddeti ve ortaya çıkma sıklığı.
  • Hangi gıdaların tüketildiği, ne kadar süre ile bu gıdanın tüketilmekte olduğu ve tepkimenin hep bu gıda tüketildiğinde olup olmadığı

 

İnek sütü proteini alerjisinden neler beklemeliyiz?

• IgE aracılığı ile inek sütü proteini alerjisi olan çocuklar üzerine yapılan araştırmalar, bu çocukların yarısından fazlasının 5 yaşına kadar bu alerjiden kurtulacağını ortaya koymaktadır.
• Astımlı, saman nezlesi geçiren veya şiddetli alerjik reaksiyon gösteren çocuklarda IgE tipi alerjilerin daha uzun sürdüğüne dair bazı kanıtlar vardır.
• Bazı çalışmalar, çocukların çoğunun 3 yaşına kadar bu alerjik reaksiyonu göstermeyi bırakacağını söylemektedir.
• İnek sütü proteini alerjisi zayıf beslenmeye yol açabileceğinden demir eksikliği ve büyüme problemleri gibi birtakım sorunlara yol açabilir.
• Nadir de olsa anafilaktik şok gibi ölüme yol açan ciddi alerjik reaksiyonlar bildirilmiştir.