Çocuklarda Kabızlık
- Kabızlık, dışkı (kaka) yapmamızı sağlayan bağırsak hareketlerinin sıklığındaki azalmadır.
- Dışkı büyük olduğu için gerginlik ve ağrıya neden olabilir.
- Çocuklarda normal kaka yapma sıklığı, bebekliğin ilk haftasında günde 4 civarında, 1 yaşında ise günde 2 civarındadır. 4 yaşındaki çocuklarda ise genellikle haftada 3 gün ile günde 3 kere arasında değişiklik gösterir.
- Çocuğunuz aşağıdaki özelliklerden iki veya daha fazlasına sahipse kabız olduğunu söylenebilir:
- Haftada üçten daha az dışkı varsa (sadece anne sütü ile büyütülen bebeklerde kaka daha seyrek olduğu için bu tip bebekler hariçtir).
- Sert, büyük dışkı
- Küçük parçalar halinde dışkılama (keçi kakası gibi)
- 1 yaşından büyük çocuklarda farkından olmadan çok gevşek ve kokan dışkılama
Çocuklarda kabızlık nedir?
- Kabızlık, dışkı (kaka) yapmamızı sağlayan bağırsak hareketlerinin sıklığındaki azalmadır. Bu durum genellikle dışkı sert olduğu zaman ortaya çıkar. Dışkı büyük olduğunda ise gerginlik ve acı verebilir.
- İstem dışı sıvı ya da yarı-katı kaka yaparak kıyafetleri kirletmek de belirtiler arasındadır.
- İngiltere'de, çocuklarda kaka yapma sıklığı, bebekliğin ilk haftasında günde ortalama 4 iken 1 yaşında günde 2'ye düşmektedir. Normal bir erişkinde ise günde 3 dışkı ile haftada 3 dışkı arasında değişkenlik gösterir ve genellikle 4 yaşından sonra ortaya çıkar.
- Kronik (uzun süreli) kabızlık ise kabızlığın 8 haftadan daha uzun sürmesi demektir.
- Çocuklukta kabızlık yaygın bir rahatsızlıktır ve Birleşik Krallık’taki her 5 çocuktan 1'inde görülür. Bu vakaların çoğunda, kabızlık 6 aydan az sürmektedir.
Çocuğumun kabız olma olasılığı nedir?
- Çocuklarda kabızlık vakalarının çoğu, tuvalet eğitimi sırasında ortaya çıkar (genellikle 2-3 yaş civarında).
- Kabızlık, fiziksel olarak aktif olmayan veya hareket zorluğu olan çocuklarda daha sık görülür. Örneğin, serebral felçli çocuklar veya nörogelişimsel bir bozukluğu olanlar (Down sendromu veya otistik spektrum bozukluğu gibi)
Çocuğumun kabız olduğunu nasıl anlarım?
Çocuklarda kabızlık belirtileri şunlardır:
- Haftada üçten daha az dışkı varsa (sadece anne sütü ile büyütülen bebeklerde kaka daha seyrek olduğu için bu tip bebekler hariçtir).
- Sert, büyük dışkı (1 yaşından büyük çocuklarda tuvalet yapmayı engelleyebilir)
- Küçük parçalar halinde dışkılama (keçi kakası gibi). İstem dışı sıvı ya da yarı-katı kaka yaparak kıyafetleri kirletmek de belirtiler arasındadır.
- Kaka yaparken rahatsızlık veya ağrı
- Dışkı sert olduğu için kanama
- Ikınmak
- 1 yaşından büyük çocuklarda iştahsızlık görülebilir, ama bu durum bağırsakların boşaltılması (büyük dışkının atılması), ise iyileşmeye başlar. Karın ağrısı ve anal (makat) bölgedeki ağrı da aynı şekilde dışkının atılması ile geçmeye başlar.
- Kabız olan bazı çocuklar acıdığı için kaka yapmayı kesmeye çalışırlar. Bu ‘tutma davranışı’ çoğu zaman gerginlik hissi ile karıştırılır.
Çocuğum kabız olursa ne yapmam gerekir?
- Doktorunuzun önerdiği gibi müshil ürünlerini kullanın.
- Burada özetlenen kendi başınıza yapabileceğiniz yardım yöntemlerini deneyebilirsiniz. Özellikle, çocuğunuzun beslenmesinde yeterli miktarda lif bulunduğundan, sıvı alımının yeterli olduğundan ve fiziksel olarak aktif olduğundan emin olun.
Doktorunuz/aile hekiminiz ne yapacak?
- Doktorunuz çocuğunuzun semptomlarını soracak ve karın bölgesini de içine alan bir muayene yapacaktır.
- Eğer doktorunuz, çocuğunuzdaki semptomların kabızlık dışında başka bir nedenden kaynaklandığını düşünürse, sizi tahlil ve tedavi için bu konuda uzman bir doktora yönlendirebilir.
- Doktorunuz size kendi başınıza uygulayabileceğiniz bir takım yardımcı bilgiler verecek ve önerilerde bulunacaktır.
- Doktorunuz müshil ilacı reçeteleyebilir.
- Doktorunuz semptomların iyileşip iyileşmediğini görmek ve müshil ilacının hala gerekli olup olmadığını kontrol etmek için sizinle düzenli olarak görüşmek ya da konuşmak isteyecektir.
Çocuklarda kabızlık nelere yol açabilir?
- Çocuklarda kabızlık aşağıdakilere neden olabilir;
- Anal fissür (makat ağzında çatlak): Bu tip durumlarda ağrı, dışkı yapmaktan kaçınma (dışkı tutma), sert dışkı oluşması ve sürekli kabızlık şeklinde bir kısır döngüye girilir.
- Hemoroitler (basur)
- Rektal prolapsus (makat sarkması) - rektum astarının anüs üzerinden çıkıntı yapması
- Büyümüş rektum
- Fekal impaksiyon (bağırsakta kolayca hareket edemeyen kıpırdamayan katı dışkı) -Bu blokajın arkasındaki (yumuşak) dışkı dışarı sızmaya başlayarak kıyafetlerinizi kirletebilir.
- Bağırsağın bükülmesi
- Çocuk ve aile için stress, rahatsızlık, okula gidememe, zayıf okul performansı, sosyal izolasyon ve grup etkinliklerine daha az katılım.
- Kabız olan çocuklar, kabızlık teşhisi konup hemen tedaviye başlandığı takdirde daha hızlı iyileşme gösterirler.
- Kabızlıkla ilgili yapılan geniş çaplı bir araştırmada en az her üç çocuktan birinde kabızlığın 8 haftadan fazla sürdüğü tespit edilmiştir. Ayrıca, çocukların hemen hemen yarısının ancak 6-12 ay sonra gevşetici müshil kullanmayı bıraktığı gözlemlenmiştir.
Çocuğumun kabızlığını durdurmak için ne yapabilirim?
- Çocuğunuzun beslenmesinde lif açısından zengin gıdalar olduğundan, sıvı alımının yeterli olduğundan ve fiziksel olarak aktif olduklarından emin olun.
- Tavsiye edildiği sürece doktor tarafından reçete edilen müshil ilaçlarını kullanmaya devam edin. Bazı durumlarda, müshil tedavisinin en azından birkaç ay boyunca devam ettirilmesi gerekebilir.
Önemli Not!
Bebedu.com yayınladığı tüm yazılarda tarafsız, güvenilir ve veriye dayalı bilgiyi kullanıcılarına sunmayı amaçlamaktadır. Okuduğunuz bu yazı bilgilendirme amaçlıdır, doktor tavsiyesi ve kontrolü yerine geçmemektedir. Eğer sizde veya çocuğunuzda medikal bir problem olduğunu düşünüyorsanız lütfen önce doktorunuza danışın. Burada yer alan bilgiler herhangi bir firma, kurum veya kuruluş tarafından para karşılığı yayınlanmamaktadır.