Hamilelikte Bakım

• Dış gebelik
• Hamilelikte hipertansiyon
• Hamilelikte hazımsızlık
• Hamilelikte kaşınma
• Hamilelikte mide bulantısı/kusma
• Hamile kalma için öneriler

Hamile kalınca ne yapmalıyım?

• Hamile kaldığınız zaman ebe ile randevu ayarlamak için doktorunuzla iletişime geçmelisiniz.  Ebe ile ilk randevuya “kayıt randevusu” adı verilir (Editörün notu: Türkiye’ye uymayabilir)
• Eğer reçeteli ilaç kullanıyorsanız hemen bir doktora görünmelisiniz. Bazı ilaçlar hamilelik boyunca tavsiye edilmez. Doktorunuz kullandığınız ilaçları değerlendirerek gerekli durumlarda hamilelikte kullanılması güvenli olanlarla değiştirecektir.
• Aynı zamanda kadınlar eczanelerde satılan ilaçları kullanmadan öne eczacı veya doktor ile iletişime geçmelilerdir.  Parasetamol’ün hamilelikte kullanılması genellikle güvenlidir.

Hamile kadınlara farklı besinler içeren bir diyet izlemeleri önerilir. Bu diyet içerisinde yer alması gerekenler:

• Bol miktarda meyve ve sebze
• Nişastalı yiyecekler (örneğin ekme, pirinç ve patates)
• Et, balık, fasulye ve mercimek gibi proteinler
• Tam buğday ekmeği, meyve ve sebzelerde bulunabilecek lifler
• Süt, yoğurt ve peynir gibi süt ürünleri

Hamile kadınların tükettikleri besinlerin içermesi gerekenler:

• Kahvaltılık gevrek ve maya özünde bulunan folik asit
• Bezelye, fasulye ve portakal suyu gibi folatlar
• Balık, yumurta, kahvaltı gevrekleri ve margarinde bulunan D vitamini

Hamilelik boyuna fıstık yenilebilir.

• Birleşik Krallık Sağlık Bakanlığının daha önce yaptığı bir öneriye göre hamile kadınların hamilelikleri boyunca fıstık yemekten kaçınabileceği belirtilmekteydi. Bu öneri mevcut durumda değişmiştir. Çünkü fıstığın doğmamış bebekte fıstık alerjisini tetiklediğine dair bir kanıt bulunamamıştır.

Hamile kadını ve doğmamış bebeğini risk altına sokan yiyecekler şunlardır:

• Camembert, Brie ve mavi damarlı peynir gibi küflü peynirler: bunlar gıda zehirlenmesine yol açan listerya bakterisi içerebilir.
• Paté (sebze patési de dahil): listerya içerebilir. (Editörün notu: Paté, genellikle ciğer içeren, içerisindeki et ve sebzelerin blenderdan geçirip yumuşak bir karışım elde edilmesiyle yapılmaktadır.)
• Ciğer ve ciğer ürünleri: yüksek seviyede A vitamini içerebilir.
• Çiğ veya az pişmiş etler: salmonella enfeksiyonu riskini azaltmak için.
• Salam gibi çiğ veya işlenmiş etler: salmonella enfeksiyonu riskini azaltmak için.
• İstridye gibi çiğ deniz kabukluları: salmonella enfeksiyonu riskini azaltmak için.
• Yüksek oranda metil cıva içeren köpekbalığı, kılıçbalığı gibi balıklar. Bunlar bebeğin sinir sistemi gelişimini etkileyebilir.
• Pastörize edilmemiş süt veya peynir: listerya riskini azaltmak için.

Hamile kadınların tüketimlerini kısıtlamaları önerilen yiyecekler:

• Haftada dört orta kutu ton balığı veya iki porsiyon taze ton balığı (bir porsiyon yaklaşık 140g): cıva içerebilir.
• Günde 300 mg kafein: yüksek seviyede kafein bebeğin düşük kiloyla doğmasına neden olabilir. Kafein kahve, çay ve kolada bulunur. Yiyecek ve içeceklerdeki kafein miktarı değişkenlik gösterir ama kılavuz olması için temel değerler:
  • Bir kupa hazır kahvede 100mg kafein bulunur.
  • Bir kupa filtre kahvede 140mg kafein bulunur.
  • Bir kupa çayda 75mg kafein bulunur.
  • Bir kutu kolada 40mg kafein bulunur.
  • Bir kutu enerji içeceğinde 80mg kafein bulunur.
  • Bir çubuk çikolatada 50mg kafein içerebilir - sütlü çikolatanın kafein miktarı normal çikolatanın yarısı kadardır.

Hamilelikte tavsiye edilen bazı takviye besinler şu şekildedir:

• Hamile kalmadan önce ve hamileliğin ilk 12 haftasında folik asit (günde 400 mikrogram). Bu tüketim bebeğin açık omurga (spina bifida) gibi sinir sistemi kusurları geliştirmesini önleyebilir.
• Hamilelik boyunca (ve emzirme döneminde) D vitamini (günde 10 mikrogram).

• Hamile kadınlar hamilelikleri boyunca alkol almaktan kaçınmalıdır.
  • İlk trimesterde alkol tüketimi bebekte yapısal bozukluklara neden olabilir.
  • Hamileliğin herhangi bir aşamasında alkol tüketimi çocuğun öğrenmesini ve davranışlarını etkileyebilir.
  • Yapılan çalışmaların birçoğu yapısal bozukluk ve gelişme sorunlarının en fazla günde beş birimden fazla alkol tüketen kadınlarda tekrarladığını göstermektedir.
  • Bir birim alkol: yarım bira bardağı normal bira (Editörün notu: 50cl şişenin yarısı gibi düşünebilirsiniz.)
    • Bir shot spirit (cin, viski gibi) (25mL)
    • Küçük bir bardağın yarısı şarap (62,5mL) (Editörün notu: Bir şişe şarap yaklaşık 750mL’dir)
    • Daha fazla bilgi için Alkol - tüketim sorunu bölümüne bakınız.
• Hamile kadınlar için en iyisi sigara içmeyi bırakmalarıdır.
  • Sigara içmek düşük, prematüre doğum, düşük kilolu doğum ve ölü doğum riskini arttırmaktadır.
• Toksoplazma riskini azaltmak için kadınlara yapılan öneriler şu şekildedir:
  • Yemek yemeden önce elleri yıkamak
  • Hazır salatalar da dahil olmak üzere tüm meyve ve sebzeleri özenli bir şekilde yıkamak
  • Çiğ eti ve hazır etleri dikkatli bir şekilde pişirmek
  • Toprakla uğraşırken eldiven giymek ve daha sonra elleri dikkatlice yıkamak
  • Kedi kumu veya topraktaki kedi dışkılarından kaçınmak
  • Hayvan sağmaktan ve yeni doğmuş kuzularla temas etmekten kaçınmak

Hamilelikte yaygın olarak görülen bazı durumlar vardır. Bunlar:

• Mide bulantısı ve kusma
• Reflü
• Kabızlık
• Varisli damarlar
• Vajinal pamukçuk/mantar
• Hemoroit
• Sırt ağrısı

• Hamilelikte görülen bazı durumlar kendine yardım önlemleri ve eczanelerde bulunan ilaçlarla tedavi edilebilir (daha fazla bilgi için hamilelikte mide bulantısı ve kusma, hamilelikte reflü ve hamilelikte vajinal pamukçuk/mantar konularına bakabilirsiniz.)  Eğer semptomlar ciddiyse tavsiye için doktor veya ebeye danışmalısınız.

Hamile kadınlar için bilgi ve destek içeren diğer kaynaklar şu şekildedir:

• NHS Choices (http://www.nhs.uk/pages/home.aspx): bu internet sitesi hamilelik ve doğum hakkında ücretsiz ve kapsamlı bilgiler sağlamaktadır.
• Kraliyet Kadın Doğum ve Jinekolog Koleji (www.rocig.org.uk): bu internet sitesi hamilelik ve doğum hakkında hasta bilgi broşürleri içerir ve broşürler ücretsiz olarak indirilebilir.
• Halk Sağlığı Kurumu (www.publichealth.hscni.net): Kuzey İrlanda Halk Sağlığı Kurumuna ait bu internet sitesi hamileliğin tüm yönleri hakkında bilgi sağlamaktadır.
• UKTIS bumps (www.medicinesinpregnancy.org):  bu internet sitesi hamilelikte kullanılabilecek 100 ilaç k-hakkında hasta bilgi broşürleri içerir ve broşürler ücretsiz olarak indirilebilir.

Hamilelikte bakım nedir?

• Hamilelikte bakım kadınların hamilelik boyunca aldıkları tıbbi bakımdır.
• Annenin sağlıklı olduğu ve ek bir bakımın gerekmediği tekli hamilelikler komplikasyonsuz hamilelik olarak tanımlanır.
• Ek bakım (genellikle kadın doğum uzmanı veya durumla ilgili bir uzman tarafından sağlanır) aşağıdaki durumlarda gereklidir:
  • Kalp rahatsızlıkları
  • Yüksek kan basıncı
  • Böbrek veya karaciğer hastalıkları
  • Endokrin bozuklukları (tiroit veya adrenal gibi bezleri etkiler)
  • Diyabet
  • Geçmişte veya mevcut durumda görülen ve ilaç tedavisi gerektiren psikiyatrik bozukluklar
  • Orak hücreli anemi, talasemi veya tromboembolik hastalık gibi kan rahatsızlıkları
  • Antifosfolipit sendromu veya lupus gibi otoimmün hastalıkları
  • Antikonvulsif ilaçları gerektiren epilepsi
  • Kanser
  • Ciddi astım (örneğin hastaneyi yatmayı gerektiren veya prednisonol gibi kortikosteroit tabletlerin kullanılmasını gerektiren astım)
  • Eroin, kokain (taş kokain de dahil) ve ekstazi gibi yasadışı uyuşturucu kullanımı
  • HIV veya hepatit B virüs enfeksiyonu
  • Kistik fibroz
  • Obezite veya aşırı zayıflık

Ek bakımın önerilebileceği durumlar şu şekildedir:

• Hamilelik döneminde komplikasyon geliştirme riski yüksek olan kadınlar arasında 40 yaşın üstündekiler ve sigara kullananlar vardır.
• Özellikle savunmasız olan (örneğin 18 yaşın altı) veya sosyal destek alamayan kadınlar
• Aile geçmişinde genetik rahatsızlık bulunan kadınlar
• Çoklu hamilelik (ikiz veya üçüz) geçiren kadınlar

Daha önce dört veya daha fazla doğum yapmış kadınlar ve daha önceki hamileliklerinde ek bakıma ihtiyaç duyan kadınlar:

• Birbirini takip eden üç veya daha fazla düşük veya ikinci trimesterde düşük yapan kadınlar
• 34 hafta öncesinde gerçekleşen prematüre doğum
• Ciddi oranda preeklempsi, HELLP sendromu veya eklempsi
• Rh hastalığı
• Sezeryan, firoit aldırma veya koni biyopsisi gibi rahim ameliyatları
• İki veya daha fazla durumda antenetal veya postpartum kanama
• İki veya daha fazla olayda plesanta kalması
• Doğum sonrası depresyonu
• Ölü doğum veya yeni doğan ölümü
• Gebelik için küçük bebek (beşinci persentilden az)
• Gebelik için büyük bebek (95inci persentildenn fazla)
• 2500 gramdan az veya 4500 gramdan fazla bebek ağırlığı
• Doğumsal kusuru olan bebek

Hamilelikte doktor randevularında ne olur?

(Editörün Notu: Birleşik Krallık’ta hamileler çoğunlukla ebeler tarafından muayene edilmektedir)

Kayıt randevusunda (ideal olarak 10’uncu hafta) ebenin yapacakları:

• Kadın doğum uzmanından ek randevuya ihtiyaç duyup duymadığınızı belirlemek.
• Boy, kilo ve tansiyonunuzu ölçmek.
• Bakteri ve protein testi için idrar örnekleri almak.
• Kan örnekleri alarak anemi olup olmadığınızı, kanınızın rh değerini veya kan rahatsızlığınız olup olmadığını ölçmek. Ayrıca, boğmaca bağışıklığı ile frengi, hepatit B ve HIV gibi enfeksiyonlarınızın olup olmadığını değerlendirmek için de kan tahlili yapmak.
• Hamilelik diyabeti olup olmadığını anlamak.

Ultrason taramaları ayarlamak. Taramalar şunları içermektedir:

• Tarih taraması (10-13 hafta): Bu taramanın amacı hamileliğin tam tarihini belirlemektir.
• Birden fazla bebek olup olmadığını belirlemek (ikiz veya üçüz)
• Fetüsün canlı olduğunu onaylamak
• Belirgin fetüs anomalilerini belirlemek (örneğin, bebeğin kafa veya beyninin oluşmadığı durumlar)
• Down sendromunu belirlemek için bebeğin boynundaki sıvıyı ölçmek (nukal tarama). Bu testlerin ve kan testlerinin sonucunda bebekte Down sendromu olup olmadığını değerlendirme şansı olur.

• Fetal anomali taraması (18-20 hafta): Fetal anomali taramasının amacı önemli doğum kusurlarını belirlemek ve plasentanın doğru konumlanıp konumlanmadığını görmektir. Tüm doğum kusurlarının taramalarda çıkmadığını belirmek yararlı olacaktır.
• Tarama sonrasında olası bir anomali görünürse, sizi ikinci bir görüş alıp anomaliyi onaylamak için Fetal Tıp uzmanına (Perinatoloji uzmanı) yönlendirilir.
• Eğer hamileliğin ilerleyişi ile ilgili endişeler varsa ek ultrason taraması önerilebilir (örneğin bebek yeterince büyük değilse veya amniyotik sıvının çok düşük veya yüksek seviyelerde olması gibi).
• Grip sezonunda (Kasım’dan Ocağa) grip aşısı önerilebilir. Bunun nedeni hamile kadınlarda grip komplikasyonları riskinin fazla olmasıdır. Grip aşısı hamileliğin herhangi bir aşamasında yapılabilir. Fakat, hamileliğin ilerleyen aşamalarında grip hastalığının daha ciddi komplikasyonları görüldüğü için en kısa sürede aşı olmak tavsiye edilmektedir.
• Ebe size yaşam stilinizle ilgili öneriler ve bebeğin farklı gelişim aşamaları için yazılı öneriler verecektir.
  • Birleşik Krallık Sağlık Bakanlığı bebeğin farklı gelişim aşamalarını ve hamileliğin tüm yönlerini gösteren Hamilelik Kitabı yayınlamıştır. Hamilelik kitabı online olarak erişilebilir.
• Bu kitap size şu konularda bilgi vermektedir:
  • Yerel hamilelik sınıfları  (Ulusal Doğum Vakfı tarafından organize edilenler de dahil)
  • Emzirme (atölye çalışmalarından da bahsedilmektedir)
  • Hamilelik hakları
• Doğum yerini planlamak için seçenekleri tartışmalısınız.
• Ebeniz size eliyle hazırladığı hamilelik kayıtlarınızı verecektir. Bu kayıtları tüm hamilelik randevularına (hastanedekiler de dahil) götürmeli ve tüm uzmanlara göstermelisiniz.
• Amaçları, riskleri, faydaları ve kısıtlı olduğu yönleri de dahil olmak üzere bütün bu tarama ve testleri doktorunuzla tartışabilirsiniz. Böylece bu test ve taramaları yaptırma veya yaptırmama konusunda daha bilinçli bir tercihte bulunabilirsiniz.
• Birleşik Krallık Sağlık Hizmetleri (NHS) Fetal Anomali Tarama Programı aileler ve bebekler için hamilelik taramalarının risk ve faydalarını detaylı bilgilerle sunan bir broşür hazırlamıştır.

Ebeyle olan 16’ıncı hafta randevusunda yapılacaklar:

• Kayıt randevusundaki tarama testlerinin değerlendirilmesi ve kayıt edilmesi.
• Tansiyon ölçümü ve idrarda protein olup olmadığını test etme.
• Preeklempsi semptomları hakkında öneride bulunma ve eğer semptomlar varsa hemen yardım almaya teşvik etme. Preeklampsinin belirtileri şu şekildedir:
  • Ciddi baş ağrısı (düzenli ağrı kesici kullanımına rağmen rahatlama görülmez)
  • Görme sorunları; örneğin bulanık görme, ışık çakması, ikili görme veya kayan noktalar
  • Özellikle sağ tarafta olmak üzere devam eden karın ağrısı
  • Kusma
  • Nefes alamama
  • Yüzde, ellerde ve ayaklarda aniden şişme

Ebenin 25’inci hafta randevusunda (sadece tekli gebelik yaşayan kadınlar için) yapacakları:

• Tansiyon ölçümü ve idrarda protein olup olmadığını test etme
• Preeklempsi semptomları hakkında öneride bulunma ve eğer semptomlar varsa hemen yardım almaya teşvik etme
• Hamilelik karnını ölçerek bebeğin yeterince geliştiğinden emin olmak.  Eğer ebe bebeğin yeterince büyümediğini düşünüyorsa ek testler için yönlendirileceksiniz.

Ebeyle olan 28’inci hafta randevusunda yapılacaklar:

• Tansiyon ölçümü ve idrarda protein olup olmadığını test etme.
• Preeklempsi semptomları hakkında öneride bulunma ve eğer semptomlar varsa hemen yardım almaya teşvik etme.
• Hamilelik karnının ölçümü. Ebe karnınızın en alt ve en üst kısmını ölçerek bebeğin yeterince geliştiğinden emin olur. Eğer ebe bebeğin yeterince büyümediğini düşünüyorsa ek testler için yönlendirileceksiniz.
• Boğmaca için aşı önerisi. Bu şekilde antikorları bebeğe geçirerek bebeğin doğumdan sonra boğmaca olmasını engelleyebilirsiniz. Boğmaca aşıları ideal olarak hamileliğin 28 ve 38’inci haftaları arasında verilir. Bu şekilde antikorların gelişmesi ve bebeğe aktarılması için zaman sağlanır.
• Anemi ve rh- negatif için kan testleri yapmak.
  • Eğer siz rh- iseniz anti-D isimli bir ilaç enjekte edilir.

Ebenin 31’inci hafta randevusunda (sadece tekli gebelik yaşayan kadınlar için) yapacakları:

• Tansiyon ölçümü ve idrarda protein olup olmadığını test etme
• Preeklempsi semptomları hakkında öneride bulunma ve eğer semptomlar varsa hemen yardım almaya teşvik etme
• Hamilelik karnının ölçümü.  Eğer ebe bebeğin yeterince büyümediğini düşünüyorsa ek testler için yönlendirileceksiniz.

Ebeyle olan 34’üncü hafta randevusunda yapılacaklar:

• Tansiyon ölçümü ve idrarda protein olup olmadığını test etme
• Preeklempsi semptomları hakkında öneride bulunma ve eğer semptomlar varsa hemen yardım almaya teşvik etme
• Hamilelik karnının ölçümü.  Eğer ebe bebeğin yeterince büyümediğini düşünüyorsa ek testler için yönlendirileceksiniz.
• Eğer rh- iseniz ek anti-D enjeksiyonu önerilir.
• Doğum ve doğum planı, doğumun başlangıcını fark etme ve acıyla başa çıkma konusunda bilgiler verilir.

Ebeyle olan 36’ıncı hafta randevusunda yapılacaklar:

• Tansiyon ölçümü ve idrarda protein olup olmadığını test etme.
• Preeklempsi semptomları hakkında öneride bulunma ve eğer semptomlar varsa hemen yardım almaya teşvik etme.
• Hamilelik karnının ölçümü.  Eğer ebe bebeğin yeterince büyümediğini düşünüyorsa ek testler için yönlendirileceksiniz.
• Bebeğin konumunu kontrol etme.  Eğer bebek ters ise (makat geliş), ebe bebeği döndürmek için dış sefalik versiyon adı verilen bir prosedürü önerecektir.

Ebenin size vereceği bilgiler şu şekildedir:

• Emzirme yöntemleri ve doğru uygulama yöntemleri. Daha fazla bilgi almak için UNICEF Bebek Dostu Girişim (www.babyfriendly.org.uk) adresine bakabilirsiniz.
• Yeni bebeğe bakım. Daha fazla bilgiyi Kuzey İrlanda Halk Sağlığı Kurumu Hamilelik Kitabından edinebilirsiniz.
• Yeni doğan bebeğe K vitamini enjeksiyonu. Daha fazla bilgi için Sağlık Bakanlığı tarafından yayınlanan Yeni doğan bebekler için K vitamini (pdf) kitapçığına bakınız.
• Yeni doğan tarama testleri (örneğin işitme testi ve fenilketonüri (kalıtsal metabolik bir hastalık), orak hücre anemisi ve kistik fibrosis için testler)
• Doğum sonrası kendine bakım, lohusalık farkındalığı ve hamilelik sonrası depresyon.

Ebeyle olan 38’inci hafta randevusunda yapılacaklar:

• Tansiyon ölçümü ve idrarda protein olup olmadığını test etme
• Preeklempsi semptomları hakkında öneride bulunma ve eğer semptomlar varsa hemen yardım almaya teşvik etme
• Hamilelik karnının ölçümü.  Eğer ebe bebeğin yeterince büyümediğini düşünüyorsa ek testler için yönlendirileceksiniz.
• 42 haftadan uzun süren hamileliklerle ilişkili ne gibi risklerin olduğu ve bu durumu iyi yönetmek için hangi opsiyonların bulunduğu; örneğin, rahim ağzı müdahalesi ile su kesesini ayırmak (‘membrane sweep’) ve suni doğum sancısı gibi dışarıdan doğum başlatma yöntemleri hakkında bilgiler sağlamak.

Ebeyle olan 40’ıncı hafta randevusunda yapılacaklar:

• Tansiyon ölçümü ve idrarda protein olup olmadığını test etme.
• Preeklempsi semptomları hakkında öneride bulunma ve eğer semptomlar varsa hemen yardım almaya teşvik etme.
• Hamilelik karnının ölçümü.  Eğer ebe bebeğin yeterince büyümediğini düşünüyorsa ek testler için yönlendirileceksiniz.
• 42 haftadan uzun süren hamileliklerle ilişkili ne gibi risklerin olduğu ve bu durumu iyi yönetmek için hangi opsiyonların bulunduğu; örneğin, rahim ağzı müdahalesi ile su kesesini ayırmak (‘membrane sweep’) ve suni doğum sancısı gibi dışarıdan doğum başlatma yöntemleri hakkında bilgiler sağlamak.
• Rahim ağzı müdahalesi önermek

Ebeyle olan 41’inci hafta randevusunda yapılacaklar:

• 41’nci haftada tüm kadınlara rahim ağzı müdahalesi ile su kesesini ayırmayı (‘membrane sweep’) önermek.
• Eğer doğum başlamazsa ek rahim ağzı müdahalesi önermek.
• Seçimlerinize göre 41 veya 42’inci haftalarda doğumu başlatmayı önermek.

 

Hamilelikte hangi konularda önlem almam gerekiyor?

• Uçakla seyahat
  • Uçmak kadınlar veya bebekler için tehlike oluşturmaz ama bazı hava yolları hamileliğinin sonuna yaklaşan kadınları uçağa almazlar.
  • Uzun uçuşlar (5 saatten fazla) genellikle derin ven trombozu (DVT) ile ilişkili risklere sahiptir. Hamilelikte ek bir risk olup olmadığına dair bilgi yoktur. Aşağıdaki öneriler verilebilir:
    • Susuz kalmamak için bol miktarda su içmek
    • Önerilen bacak egzersizleri yapmak
    • Eczanelerden DVT riskini azaltan destekleyici çorap almak

• Arabayla seyahat
  • Emniyet kemerinizi her zaman göğüslerinizin arasından geçecek şekilde ve kemerin altı bacaklarınızın üst kısmından geçecek şekilde takın. Kemer karnınızın üstünde ve altında yer almalıdır.

• Yurt dışına seyahat
  • Eğer yurt dışına seyahat ediyorsanız aşağıdakilere dikkat etmelisiniz:
    • Gerekli durumlarda tıbbi müdahaleye erişebilmek
    • Gerekli bağışıklığa sahip olmak

• Cinsel ilişki
  • Hamilelik boyunca cinsel ilişkiye girmenin güvenli olduğu düşünülmektedir.

• Egzersiz
  • Hamilelikte hafif egzersizler yapabilirsiniz. Hamilelikte hafif egzersizin ciddi negatif sonuçları olduğuna dair bir kanıt yoktur.
  • Dalış ve karın travması, düşme veya eklem baskısına neden olabilecek sporlardan (raket içeren sporlar) kaçınılmalıdır.
• Çalışma ve hamilelik hakları

(Editörün notu: Birleşik Krallık’a özgüdür.)     

• • Kadınların çoğu hamilelik boyuna çalışmaya devam edebilir.
  • İş verenler hamile kadının sağlığı ve güvenliği için risk değerlendirmesi yapmakla yükümlüdür.
  • Eğer belirgin bir risk tanımlanırsa riskten kaçınmak için uygulanabilecek adımlar şu şekildedir:
    • Önleyici veya koruyucu davranışlarda bulunmak
    • Çalışma ortamı veya saatlerini değiştirmek
    • Alternatif bir iş yaratmak
  • Kadınlarının çalışmasının önerilmediği iş kolları olarak, dalış ve metal kurşun ile çalışılan yerlerdir.
  • Detaylı bilgi ve öneri için Sağlık ve Güvenlik İdaresi internet sitesine bakabilirsiniz: www.hse.gov.uk.
  • Hamile kadınların hakları şu şekildedir:
    • 26 haftalık normal doğum izni ve 26 haftalık ek doğum izni hakkı (bir işveren için çalışıyorlarsa) toplamda 1 yıl hakkına sahiptir.
      • Hamilelik izninde, bir işveren için kaç yıldır çalışıldığı, kaç saat çalışıldığı veya ne kadar para kazanıldığı önemli değildir.
    • Hamilelik bakımı için işten izin alma hakkı vardır.
    • Hamilelik ve doğumdan 1 yıl sonrasına kadar ücretsiz ilaç yazdırma ve diş tedavisi hakkı vardır.
    • Doktorunuz veya ebeniz, işvereninize çalışmaya devam edebileceğinizi bildirmedikçe 33 haftadan sonra çalışmaya izin verilmez.
    • Doğumdan sonraki 2 hafta içinde işe dönmeye izin verilmez.
  • Hamilelik haklarına ve kazanımlara ilişkin en güncel detaylı bilgiler için Çalışan Aileler internet sitesine bakınız- hamilelik hakları ile ilgili bilgi tabloları bu internet sitesinden indirilebilir.