Büyüme Geriliği ile İlgili Bilmek İstedikleriniz
Bir bebek doğumunun ardından ilk yıl 25 santimetre uzarken, bu uzunluk 4 yaşının ardından yılda 4-5 santimetreye kadar düşer.
Kemiklerin ucundaki büyüme plakaları adı verilen dokunun gelişmesi çocukların boyunun uzamasını sağlar. Ergenlik dönemi geldiğinde bu plakalar kapanır ve böylece büyüme durur.
Büyümeyi sağlayan 3 önemli faktör:
Beslenme: Çocuğun büyüyebilmesi için en önemli faktörlerden birisi yeterli ve sağlıklı beslenmedir. Çocuğun sağlıklı beslenmesi genetik boy potansiyeline yetişebilmesi için gereklidir.
Genler: Genler çocukların büyümesinin ana kalıbını belirler. Her çocuğun anne ve babasından aldığı birbirinden bağımsız iki grup gen, potansiyel boyunu etkiler.
Hormonlar: Hormonlar büyüme ve gelişmeyi ve ayrıca birçok yaşamsal işlevleri düzenler. Hormonların etkisi ile büyümede yavaşlama, gerileme ve durma görülebilir.
Büyüme geriliği nasıl anlaşılır?
Çocuğun boyu ortalama yılda 4cm’den az uzuyorsa, büyüme hızı yetersizdir ve bu fizyolojik bir sorunun göstergesidir.
Toplumumuzda özellikle çocuğun aşıları bittikten sonra doktor kontrolleri kesiliyor. Aslında bu oldukça yanlış bir davranıştır. Çocuk ergenlik çağına gelene kadar en azından yılda bir defa gelişiminin takibi için doktora götürülmelidir.
Kemiklerin ucundaki plakalar kapanmadan önce çocuğun tedavi edilmesi gerekir. Bu da ergenlik döneminin sonuna denk gelir. Kemikler kapandıktan sonra çocuğun boyunu uzatmanın bir yolu yoktur.
Büyüme geriliğine yol açan durumlar
- Anne karnında yetersiz beslenme sonucu düşük kilo ile dünyaya gelme
- Doğum sonrasından itibaren özellikle ilk iki yıl yetersiz beslenme
- Kronik hastalıklar
- Büyümeyi sağlayan hormonların eksikliği
- Kafa travması
- Büyümeyi engelleyici ilaç kullanımı
- Yarık damak
- Ergenlik gecikmesi ya da erken ergenlik
- Doğumsal anomaliler
Ergenlikte kızlarda 2-3 yıl, erkeklerde 4-5 yıl boyunca boy uzamaya devam eder ve sonra durur.
Büyüme geriliği için doktora ne zaman başvurulmalı?
- Eğer kronik bir rahatsızlık varsa;
- Dikkat çekici bir büyüme azlığı gözleniyorsa; ayakkabı numarası, etek, pantolon boyu değişmiyorsa;
- Çocuk yetersiz besleniyorsa
Nasıl tedavi edilir?
Öncelikle neden kaynaklandığı bulunur. Daha sonra hormon tedavisi, yeni bir beslenme düzeni gibi formüllere başvurulur.