Ağrı Kesiciler

• Sırt ağrısı - az (radikulopati olmadan)
• Göğüs ağrısı - döngüsel
• Boyun ağrısı - akut tortikolis
• Boyun ağrısı - servikal radikulopati
• Boyun ağrısı - belirsiz neden
• Boyun ağrısı - travma kaynaklı
• Nöropatik ağrı - ilaç tedavisi
• NSAID
• Palyatif kanser tedavisi - ağrı

 

Aynı zamanda şunlara da bakabilirsiniz:

• Baş ağrısı - fazla ilaç kullanımı
• Migren
• Opioid bağımlılığı

Hangi ilacı kullanmalıyım?

• Analjezikler hafif ve orta dereceli ağrıları rahatlatmak için kullanılırlar ve şu şekildedirler:
  • Parasetamol.
  • Diklofen, ibuprofen ve naproksen gibi NSAIDller
  • Kodein, dihidrokodein ve tramadol gibi zayıf opoidler
  • Aspirin
• İlk olarak, ağrıyı azaltmak için sadece parasetamol veya ibuprofen almanız gerekir. Eğer semptomlarınız geçmezse diğerine, parasetamol veya ibuprofenden diğerine geçebilirsiniz.
• Eğer yetişkinseniz ve iki analjeziği tek başına kullanarak semptomlarınız iyileşmediyse parasetamole düşük doz ibuprofen ekleyebilirsiniz.
• Çocuğunuz parasetamol ve ibuprofeni beraber kullanmamalıdır fakat gün içerisinde iki ilaçtan birini seçerek kullanabilirsiniz.
• Eğer hamile kalmaya çalışıyorsanız, hamileyseniz veya emziriyorsanız, ibuprofen yerine parasetamol’ü tercih etmelisiniz.

Doktora gitmem gerekli mi?

• Hayır, analjezikleri kullanmadan önce doktora gitmenize gerek yoktur.
• Eğer düzenli olarak ilaç kullanıyorsanız sizin için uygun olan analjezik ilacı doktor veya eczacınıza sorabilirsiniz.
• Eğer 3 gün boyunca analjezik kullandıktan sonra ağrılarınız geçmezse doktora görünmeniz gerekir.

Analjezik nedir?

• Analjezik, ağrıyı azaltmak için kullanılan bir ilaçtır.

Analjezikler nasıl çalışır?

• Parasetamol, merkezi sinir sistemi içerisindeki enzimleri bloke ederek çalışır. Parasetamol ağrı (analjezik) ve ateş (antipiretik) durumlarında kullanılır ama şişme için (anti-enflamatuar) kullanılmaz.
• Steroid olmayan anti-enflamatuar ilaçlar (NSAIDler) vücuttaki enzimleri bloke ederek çalışırlar. NSAIDler ağrı (analjezik), ateş (antipiretik) ve şişme (anti-enflamatuar) için kullanılırlar.
• Diklofen, ibuprofen ve naproksen gibi ilaçlar NSAIDller arasındadır.
• Opioidler (kodein ve dihidrokodein) ağrı hissetme hissini ortadan kaldırır ve ağrı eşiğini yükseltir.
• Aspirin de NSAID arasındadır ama genellikle düşük dozlarda anti-enflamatuar, analjezik veya antipiretik etkilerinden ziyade antitrombotik etkileri için kullanılır.

Hangi analzejikler bulunabilir?

• Analjezikler hafif ve orta dereceli ağrıları rahatlatmak için kullanılırlar ve şu şekildedirler:
  • Parasetamol.
  • Diklofen, ibuprofen ve naproksen gibi NSAIDller
  • Kodein, dihidrokodein ve tramadol gibi zayıf opoidler
  • Aspirin
• Bazı analjezikler de birleştirilmiş ilaçlar halinde bulunabilir:
  • Kodein ve parasetamol.
  • Dihidrokodein ve parasetamol.
  • Tramadol ve parasetamol.
  • Kodein ve aspirin.

Yetişkinler hangi analjezikleri kullanmalıdır?

• Ağrınızı tedavi ederken “basamak” yaklaşımını uygulamalısınız:
  • Adım 1: Parasetamol deneyin. Dozu, başka bir analjeziğe geçmeden (ya da kombinlemeden) önce her 4-6 saatte en fazla bir 1 gram (24 saatte maksimum 4 gram) olacak şekilde yükseltmelisiniz.
  • Adım 2: Parasetamolü düşük doz ibuprofen ile değiştirin (günde üç kere 400 mg). Eğer gerekliyse ibuprofen dozunu 24 saat içinde en fazla 2,4 grama çıkarın.
    • Eğer NSAIDler sizin için uygun değilse, zayıf opioidlerden, örneğin her 4-6 saatte bir 60 mg kodein kullanmalısınız (24 saat içinde en fazla 240 mg).
  • Adım 3: Düşük doz ibuprofene (günde üç kere 400 mg) parasetamol ekleyin (günde dört defa 1 gram). Eğer gerekliyse ibuprofen dozunu 24 içerisinde en fazla 2,4 grama çıkarın.
    • Eğer NSAIDler sizin için uygun değilse zayıf opioide parasetamol eklemelisiniz.
  • Adım 4: Günde dört kere 1 gram parasetamolle devam edin. Ibuprofeni alternatif bir NSAID ile değiştirin (günde iki kere 250-500 mg naproksen gibi).
  • Adım 5: Kodein gibi zayıf bir opioide günde en fazla dört kere 60 mg olacak şekilde (24 saatte en fazla 240 mg) başlayarak tam doz parasetamol (günde dört kere 1 gram) ve/veya NSAID kullanın.
• Farklı bir analjeziğe geçmeden önce, bir doz analjeziği tamamlamanız gerekir.
• Eğer hamile kalmaya çalışıyorsanız, hamileyseniz veya emziriyorsanız sadece parasetamol kullanmalısınız.

Çocuklar hangi analjezikleri kullanmalıdır?

• Doğru dozu verdiğinizden emin olmak için her zaman ağrı kesicinin üzerindeki etiketi okumalısınız.
• Çocuklara aynı anda parasetamol ve ibuprofen vermeyin.
• Parasetamol verdikten 2-3 saat sonra İbuprofen verebilirsiniz. Eğer parasetamol dozunun işe yaramadığını düşünüyorsanız bu iyi bir fikir olacaktır.
• Eğer çocuğunuzda astım varsa ibuprofen yerine parasetamol vermelisiniz. İbuprofen astımı olan çocukların astımını daha kötü yapabilir.
• Eğer çocuğun midesinde şimdiye kadar hiçbir kanama veya ülser olduysa veya karaciğer, böbrek veya kalp rahatsızlıkları geçirdiyse ibuprofen yerine parasetamol vermelisiniz.
• Çocuklara çok fazla ağrı kesici vermemek önemlidir. Parasetamol veya ibuprofenin aşırı kullanılması organ hasarına neden olabilir ve ölümcüldür.
• Çocuklar sıvı parasetamol veya ibuprofen kullanabilirler (bebekler için Calpol Bebek (Suspansiyon), 6 yaşın üstündeki çocuklar için Calpol SixPlus).
  • Çocuğunuzun yaşı veya kilosu için uygun ilacı kullandığınızdan emin olun. Pakette ilacın kim tarafından kullanılabileceği yazmaktadır ve talimatları okumak oldukça önemlidir.
  • Altı yaşın altındaki çocuklara Calpol SixPlus veya benzeri ilaçları vermemelisiniz.
  • Çocuğunuz için ne kadar güvenli olduğunu anlamak için etiketi okumak önemlidir.

 

• Sıvı parasetamol bebekler ve küçük çocuklar için uygundur (Calpol Bebek 20 mg/5ml).
  • Eğer bebeğiniz 3 ay ve 6 ay aralığındaysa her 4-6 saatte bir 2,5ml kullanabilir.
  • Eğer bebeğiniz 6 ay ve 24 ay aralığındaysa her 4-6 saatte bir 5ml kullanabilir.
  • Eğer bebeğiniz 2 yaş ve 4 yaş aralığındaysa her 4-6 saatte bir 7,5ml kullanabilir.
  • Eğer bebeğiniz 4 yaş ve 6 yaş aralığındaysa her 4-6 saatte bir 10ml kullanabilir.
  • 24 saat içerisinde sadece 4 doz vermelisiniz.
  • Çocuğunuza 3 gün boyunca sıvı parasetamol vereceksiniz, öncesinde doktorunuzla konuşmalısınız.

 

•  Sıvı parasetamol çocuklar için uygundur (Calpol Sixplus 250 mg/5ml).
  • Eğer bebeğiniz 6 yaş ve 8 yaş aralığındaysa her 4-6 saatte bir 5ml kullanabilir.
  • Eğer bebeğiniz 8 yaş ve 10 yaş aralığındaysa her 4-6 saatte bir 7,5ml kullanabilir.
  • Eğer bebeğiniz 10 yaş ve 12 yaş aralığındaysa her 4-6 saatte bir 10ml kullanabilir.
  • Eğer bebeğiniz 12 yaş ve 16 yaş aralığındaysa her 4-6 saatte bir 10-15ml kullanabilir.
  • 24 saat içerisinde sadece 4 doz vermelisiniz.
  • Çocuğunuza 3 gün boyunca sıvı parasetamol vereceksiniz, öncesinde doktorunuzla konuşmalısınız.

 

• Sıvı ibuprofen (çocuklar için Nurofen/Calprofen 100 mg/5ml).
  • Çocuğunuzun yaşı veya kilosu için uygun ilacı kullandığınızdan emin olun. Pakette ilacın kim tarafından kullanılabileceği yazmaktadır ve talimatları okumak oldukça önemlidir.
  • Çocuğunuz için ne kadar güvenli olduğunu anlamak için etiketi okumak önemlidir.
  • Eğer bebeğiniz 3 ay ve 6 ay arasındaysa ve 5kg ve üzeri ağırlığındaysa, günde 3 kere 2,5ml verebilirsiniz. 24 saat içerisinde 3 dozdan fazla kullanmayın.
  • Eğer bebeğiniz 6 ay ve 12 ay aralığındaysa, 24 saat içerisinde her 3-4 saatte bir 2,5ml kullanabilir.
  • Eğer bebeğiniz 1 yaş ve 3 yaş aralığındaysa, 24 saat içerisinde 3 kere 5ml kullanabilir.
  • Eğer bebeğiniz 4 yaş ve 6 yaş aralığındaysa, 24 saat içerisinde 3 kere 7,5ml kullanabilir.
  • Eğer bebeğiniz 7 yaş ve 9 yaş aralığındaysa, 24 saat içerisinde 3 kere 10ml kullanabilir.
  • Eğer bebeğiniz 10 yaş ve 12 yaş aralığındaysa, 24 saat içerisinde 3 kere 15ml kullanabilir.
  • Dozlar her 6-8 saatte bir verilmelidir.
  • 4 saatten sık doz kesinlikle vermeyin.

 

• Parasetamol hapları
  • 6 yaşın üstündeki çocuklar hapı güvenli bir şekilde yutabilecekse parasetamol hapı kullanabilirler.
  • 6 yaş ve 12 yaş arasındaki çocuklar her 4-6 saate bir, (½) yarım (250 mg) veya bütün (500 mg) hap kullanabilirler.
  • 24 saat içerisinde 4 haptan fazla kullanmayın.
  • Doktorla konuşmadan 3 günden fazla hap kullanmayın.
  • 4 saatten sık doz kesinlikle vermeyin.

 

• İbuprofen hapları
  • 12 yaşın üzerindeki çocuklar ibuprofen hapı kullanabilirler.
  • Günde üç kere bir veya iki hap kullanılabilir.
  • İbuprofen hapları yemekle veya yemekten sonra alınmalıdır.
  • Doktorla konuşmadan 3 günden fazla hap kullanmayın.
  • 4 saatten sık doz kesinlikle vermeyin.
• İlaçların alındığı zamanı yazmanız gerekir. Hangi ilacı en son ne zaman verdiğinizi hatırlamıyorsanız tedavi günlüğü işe yarayabilir.
• Eğer çocuğunuzda ağrı hala devam ediyorsa veya daha uzun bir tedavi gerekli ise doktora gitmeniz gerekir.
• Çocuğunuz naproksen, diklofenk, aspirin veya zayıf etkili opioidleri kullanmamalıdır.

 

Hangi parasetamol dozunu kullanmalıyım?

• Yetişkinler:
  • Her 4-6 saate bir 1000 mg kullanmalıdır. Bu genellikle iki tablete karşılık gelse de kullanmadan önce doğru doz için etiketi okuyun.
  • Aynı anda grip ve soğuk algınlığı ilacı kullanıyorsanız dikkatli olun. Grip ve soğuk algınlığı ilaçları parasetamol içerebilir ve bu çok fazla parasetamol kullanmanıza neden olabilir.
  • Eğer ciddi hepatit gibi bir hastalığınız varsa, parasetamol kullanmadan önce doktor veya eczacınıza danışmanız gerekir.

Parasetamol hakkında neleri bilmem gerekiyor?

• Alkol bağımlılığınız, kronik alkolizm, kronik yetersiz beslenme veya susuz kalma durumlarınız varsa parasetamol almadan önce doktora başvurmalısınız.
• Parasetamol kullanırken yan etki görülmesi pek olası değildir. Yan etkiler arasında çok nadir olarak kan diskrazisi (trombositopeni ve agranulositosis) görülebilir.
• Ölümcül olan karaciğer hasarına neden olabileceği için günlük maksimum dozdan fazlasını kullanmamalısınız.
• Eğer aşırı doz parasetamol kullandıysanız ve mide bulantısı, kusma ve karın ağrısı şikayetleriniz varsa hemen tıbbi yardım almalısınız.
• Doğru ilaçlarla evde tedavi edilebilir durumlarla başa çıkma (İngiliz Ağrı Birliği yayınıdır) broşüründen yararlanabilirsiniz (Editörün Notu: Bröşür İngilizce’dir)
• Bu broşür, eczanelerde satılan analjeziklerin kısa ve uzun dönemli kullanımı ve ilgili yan etkilerini ele almaktadır.

Hangi ibuprofen dozunu kullanmalıyım?

• Yetişkinler:
  • Günde üç kere 400 mg kullanmalısınız. Bu genellikle iki tablete karşılık gelse de kullanmadan önce doğru doz için etiketi okuyun.
  • Eğer gerekliyse ibuprofen dozunu 24 saatte en fazla 2,4 grama çıkarın.

Aşağıdaki durumlarda ibuprofen kullanmamalısınız:

• NSAID’lere karşı (aspirin de dahil olmak üzere) ciddi cilt reaksiyonları, anjiyo ödem ve astım gibi ciddi alerjik reaksiyon yaşadıysanız
• Kalp yetmezliği durumlarında
• Karaciğer fibrozisi, siroz, akut karaciğer yetmezliği veya ciddi karaciğer problemlerinde
• Böbrek yetmezliğinde
• Gastrointestinal kanama, peptik ülser veya gastrointestinal tıkanma durumlarında

• Eğer hamileyseniz ve ağrı geçirmeniz gerekiyorsa parasetamol kullanmalısınız. Eğer parasetamol yardımcı olmuyorsa hamileliğin ilk zamanlarında ibuprofen kullanabilirsiniz.

• Hamileliğinizin ilk 30 haftasında ibuprofen kullanmalısınız (bu onaylanmamış kullanımdır).
  • Doktorunuzun düzenli takibi olmadan, 30 haftadan sonra NSAID kullanmamalısınız. Bunun nedeni doğmamış bebekte duktus arteriyozus adı verilen, kan damarlarının erken kapsanmasına soruna yol açabilmeleridir. Duktus arteriyozusun erken kapanması kalp defektidir (hatasıdır) ve doğumdan sonra da kapanamaz. Duktus arteriyozus iki ana arter olan aort ve pulmoner arteri birbirine bağlayan bir kan damarıdır ve gelişmekte olan fetüsün kalbine kan taşır.
  • Etkili en düşük dozu mümkün olan en kısa sürede kullanmanız gerekir.
• Romatizmal artirit gibi bir sorununuz varsa ve düzenli olarak NSAID kullanmanız gerekiyorsa doktorunuzun sizi bir uzmana yönlendirecektir.
• Eğer emziriyorsanız ve ağrı kesici gerekiyorsa parasetamol kullanmalısınız.
  • Eğer parasetamol etkisizse ibuprofen kullanmalısınız.
  • Etkili en düşük dozu mümkün olan en kısa sürede kullanmanız gerekir.

 

• İbuprofen ve diğer NSAIDler hakkında daha fazla bilgi almak için NSAID bakın. (Editörün Notu: İngilizce’dir)

İbuprofen hakkında neleri bilmem gerekiyor?

Hangi opioid dozunu kullanmalıyım?

• Her 4 saate bir (30-60 mg) kodein kullanmalıdır. 24 saat içerisinde 240 mg’dan fazla kullanmamalısınız.
• Her 4-6 saate bir (30 mg) dihidrokodein kullanmalıdır. 24 saat içerisinde 240 mg’dan fazla kullanmamalısınız.
• Her 4 saate bir (50-100 mg) tramadol kullanmalıdır. 24 saat içerisinde 400 mg’dan fazla kullanmamalısınız.
• Aşağıdaki durumlarda daha düşük dozları kullanmalısınız (örneğin 15 mg kodein), eğer;
  • Yaşlıysanız. Bunun nedeni yaşlılar zayıf opioid’in yan etkilerine karşı daha duyarlıdır.
  • Hipotiroid ve adrenokorikoit eksikliğiniz varsa. Opioidler endokrin işlevlerini etkileyebilir ve hipogonadizm ve adrenal eksikliğine neden olabilir.
  • Orta veya ciddi seviyede kronik böbrek yetmezliği varsa –3 veya 4. aşamada ise. Bunun nedeni bu hastaların zayıf opioid’in yan etkilerine karşı daha duyarlı olmasıdır.

Opioidler hakkında neleri bilmem gerekiyor?

• Eğer parasetamol veya ibuprofen ağrınızı geçirmediyse kodein, dihidrokodein veya tramadol kullanmalısınız.
• Zayıf opioidleri aşağıdaki durumlarda kullanmamalısınız:
  • Bağırsak tıkanması riskiniz varsa: Opioidler mide motilitesini (hareketini) azaltabilir.
  • Kronik obstruktif pulmoner hastalığınız varsa: Bunun nedeni nefes alma depresyonunu tetiklemesidir.
  • Akut astımınız varsa: Opioidler bronkokonstriksiyon (hava yollarını daraltma) durumuna neden olabilirler.
  • Kronik kabızlığınız varsa: Çünkü opioidlerin kabızlığı tetikleyen etkileri vardır.
• Eğer opioid bağımlılığı semptomları gösteriyorsanız doktora gitmelisiniz:
  • Yazılandan daha uzun süreli veya önerilenden daha yüksek dozda zayıf opioid kullanma ihtiyacı hissediyorsanız.
  • Eczanelerden düzenli olarak zayıf opioid alıyorsanız.
  • Zayıf opioidleri kullanmayı bırakınca yoksunluk çekiyorsanız.
• Mide bulantısı, kusma ve kabızlık gibi yan etkileri yaşıyorsanız.
• Tramadol kullanırken kasılma, halüsinasyon ve kafa karışıklığı gibi nadir yan etkileri yaşıyorsanız.
• Tramadol kullanırken hipoglisemi ve hiponatremi yaşıyorsanız.
• Baş dönmesi meydana gelebileceği için araba kullanma gibi aktivitelerden kaçınmalısınız.
  • Tedavinin başlangıcında ve doz artışlarında araba sürmekten kaçınmalısınız.
  • Eğer sersem hissederseniz, başınız dönerse, konsantre olamazsanız veya karar verme zorluğu yaşarsanız veya bulanık veya çift görme yaşarsanız araba kullanmamalısınız.
  • İngiltere’de reçetede yazan dozdan fazla opioid kullanmadığınız sürece araba kullanmanızda bir sorun yoktur.
  • Eğer vücudunuzda belirlenen miktardan fazla opioid varsa araba kullanmanızı etkilesin ya da etkilemesin, bu şekilde araba kullanmak suç olarak kabul edilmektedir.
  • Tıbbi önerilere göre opioid kullandığınıza dair bir belgeyi (reçeteyi) arabanızda bulundurmanız gerekir.
• Kodein veya dihidrokodein gibi eczanelerde satılan analjezikleri en fazla 3 gün kullanmalısınız. Bunun nedeni bu ilaçlar bağımlılık yaratabilir ve aşırı kullanıma bağlı baş ağrısını tetikleyebilir.
• Kodein hamilelik boyunca kısa süreli olarak kullanılabilir. Fakat hamileliğin sonlarına doğru kodein kullanımı neonatal solunum depresyonu (sıkıntısı) ve uzun dönemli kullanımı ise bebekte yoksunluk problemlerine yol açabilir.
• Emzirirken dihidrokodein veya tramadol kullanabilirsiniz ama mümkün olan en düşük dozu en kısa süre ile kullanmalısınız.
  • Opioid yan etkisi yaşarsanız emzirmeyi bırakarak doktorunuzla iletişime geçmelisiniz.

Hangi aspirin dozunu kullanmalıyım?

• Aspirini 16 yaşından büyükseniz kullanmalısınız. Çünkü aspirin çocuklarda Reye sendromuna neden olabilmektedir.
• Her 4-6 saate bir (300-900mg) aspirin kullanmalıdır. 24 saat içerisinde 4 gramdan fazla kullanmamalısınız.

Aspirin hakkında neleri bilmem gerekiyor?

• Eğer migreniniz varsa aspirin kullanmalısınız.
• Aşağıdaki durumlarda aspirin kullanmamalısınız:
  • Daha önce aspirine karşı hassasiyet oluştuysa. Hassasiyet semptomları arasında bronkospazm, ürtiker, anjiyo-ödem ve vasomotor rininiti vardır.
  • Peptik ülser, kafa içi hemorajı (kanaması), hemofili veya diğer hemoraj (kanama) bağlantılı hastalıklar (trombositopeni) varsa
  • İnmeden şüpheleniliyorsa
  • Gut veya gut geçmişi varsa. Aspirin ürik asit seviyelerini arttırarak guta neden olabilmektedir.
  • Karaciğer hastalığı
  • 4. evrede ağır kronik böbrek hastalığı varsa
• Reye sendromu riski oluşacağı için 16 yaşın altında aspirin kullanmamalısınız.
• Hamileliğin üçüncü trimesterinde veya emzirirken aspirin kullanmamalısınız.
• Aspirin kullanırken aşağıdaki yan etkileri yaşayabilirsiniz:
  • Gastrik ülser
  • Mide bulantısı, kusma, gastrit ve dispepsi
  • Bronkospazm veya akut astım
  • Aspirin hassasiyeti varsa cilt reaksiyonları
• Midenizdeki yan etkileri en aza indirmek için aspirini yemek sırasında veya sonrasında almanız gerekmektedir.
• Bronkospazm veya dispepsi yaşarsanız aspirini bırakarak doktorunuzla iletişime geçmelisiniz.

Farklı analjezikleri aynı anda kullanabilir miyim?

• Yetişkinler:
  • Tek başına analjeziklerin tam terapötik dozuna karşı tepki vermiyorsanız analjezikleri beraber kullanabilirsiniz. Örneğin:
    • Tam parasetamol terapötik dozu –düşük dozda ibuprofen ekleyin ve gerekli durumlarda tam terapötik dozu arttırın.
    • Tam parasetamol ve/veya steroid olmayan anti-enflamatuar ilaçların (NSAID) terapötik dozu –zayıf opioid eklemeyi düşünün.
• Çocuklar:
  • Çocuklar parasetamol ve ibuprofeni aynı anda kullanmamalıdır.
  • Tek başına parasetamol veya ibuprofeni denediyseniz, diğerine geçiş yapabilirsiniz (parasetamol denediyseniz ibuprofen’e, ibuprofen denediyseniz, parasetamol’e geçiş yapılabilir).
    • Bunu ikinci ilacın dozunu ekleyerek gerçekleştirebilirsiniz (örneğin ilk ilaçtan 2-3 saat sonra).
    • Parasetamol genellikle her 4-6 saatte bir ve ibuprofen her 6-8 saatte bir verilmektedir.
    • 24 saatlik süre içerisinde maksimum dozu aşmamaya dikkat etmelisiniz.
  • İlaçların alındığı zamanı yazmalısınız. Hangi ilacı en son ne zaman verdiğinizi hatırlamıyorsanız tedavi günlüğü işe yarayacaktır.